Oekrainereis: De eerste dagen

Dit is de 2e blog over de ‘Samen Grenzen Verleggen’ reis die op dit moment plaatsvindt in Oekraïne. 20 (jonge) mensen vanuit verschillende kerken in Hattem verblijven in het relatief veilige westen van het land in oorlog.  De eerste update vind je hier.

Zondag 18 augustus

Deze dag stond in het teken van de stad Svaliava. In de ochtend bezochten we de kerk van Slavik Murza. Na de dienst hebben we samen met zo’n 40 gemeenteleden uit de kerk een barbecue gehouden. Tijdens deze barbecue hebben we veel mensen ontmoet en samen gepraat, gegeten en volleybal gespeeld. Elke gemeentelid had zelfgemaakt eten mee, waardoor de tafels op geen moment leeg waren. Een aantal foto’s van deze gezellige middag zie je hier:

 

Maandag 19 augustus &
Dinsdag 20 augustus

Vandaag begonnen we met de projecten waarvoor we gekomen zijn. Bijna elke dag is op elk van deze projecten een team actief. Om een goed inkijkje te geven van deze activiteiten beschrijf ik ze hieronder een voor een.

Arendsnest
Het arendsnest is een gebouw waar straatkinderen worden opgevangen. Aan dit gebouw zijn een aantal reparaties nodig. De buitenkant/isolatie is in slechte staat en dus wordt er hard gewerkt aan voornamelijk stucwerk. Op locatie is een tolk aanwezig waardoor er ook leuk contact met de kinderen is.

 

Kinderwerk in zigeunerkamp Yanoshi
Dit zigeunerkamp is, net zoals eigenlijke alle andere kampen, erg armoedig. De mensen en vooral kinderen zijn blij met onze komst. Door een plaatselijke hulpverlener wordt er elke middag een Bijbelverhaal verteld, waarna ons team met de kinderen verder speelt. Waterballonnen, volleybal toernooien, stoeien en schminken, alles wordt uit de kast getrokken om de kinderen een onvergetelijke tijd te bezorgen.

 

Bouwproject in gemeenschapshuis Nagydobrony
Op dit zigeunerkamp wordt elke dag hard gewerkt aan het isoleren van een gebouw dat heel belangrijk is voor dit kamp. Dit gebouw dient namelijk als crèche, gaarkeuken en zondagsschool. Hoewel we dit project elke dag met 4 van ons beginnen, eindigen we altijd met minimaal 10 extra mannen die op het kamp wonen en niet stil kunnen blijven zitten. Vele handen maken licht werk, al zweten we behoorlijk.

 

 

Naast deze ‘hoofdprojecten’ hebben we ook kleinere projecten lopen waar we helpen wanneer we kunnen. Een van deze plekken is de gaarkeuken in beregszasz.

In een klein kerkje in beregszasz wordt elke dag voor 400 mensen gekookt. De koks zijn oudere vrouwen die gevlucht zijn vanuit het oosten van Oekraïne. Zij hebben in het begin van de oorlog de gaarkeuken opgezet om andere vluchtelingen van voedsel te voorzien. Inmiddels zijn van de 400 bezoekers ‘slechts’ 20 vluchteling. De rest van de mensen zijn oude, arme plaatselijke mensen. Het afhankelijk zijn van anderen als het gaat om het krijgen van voedsel brengt veel schaamte met zich mee. Hieronder zie je aantal foto’s van de gaarkeuken die dit bevestigen.

 

In het gebied waar wij verblijven merken we in eerste opzichte niet veel van de oorlog. We zien geen schade aan gebouwen en horen weinig tot geen luchtalarmen. De controles die worden uitgevoerd om te checken of er geen mannen in onze auto zitten die eigenlijk zouden moeten vechten zijn we gewend, en met ons Hollande kenteken worden we soms niet eens meer staande gehouden.

Maar als we eenmaal mensen leren kennen is de oorlog vaak veel dichterbij dan we verwachten. Iedereen kent iemand die is overleden, gevlucht of vecht. Iedereen heeft een vader, man, broer of vriend die hij mist. De situatie is uitzichtloos, vooral voor de mannen, en als je daar de focus op legt komt de oorlog ineens heel dichtbij.

Onze tolk op het Arendsnest verplaatst zich in de nacht via kruipwegen omdat hij eigenlijk moet vechten maar dit niet wil. Als hij wordt gezien en opgepakt verdwijnt hij zonder afscheid te kunnen nemen. De bevolking is het zat. De mannen die wel wilden vechten zijn of nog aan het front of al gesneuveld. De mannen die dit niet willen zitten verstopt, kunnen niet naar hun werk en hebben geen inkomen. De stress die de kans om zomaar te worden opgepakt met zich meebrengt levert, zeker onder de jongeren hier, enorm veel stress met zich mee. De gevolgen worden zichtbaar in het alcoholgebruik.

Overdag zie je voornamelijk vrouwen op straat, de mannen die je wel ziet zijn oud of lopen in uniform en hebben tijdelijk vrij. In de avonduren durven er meer mannen naar buiten en lopen er voorzichtig gezinnen buiten te wandelen. De mensen die in west Oekraïne leven zijn al arm, alles wat ze bezitten is elkaar. Deze enige zekerheid wordt door de oorlog uit elkaar gespeeld.

Propoganda Party

Dinsdagmiddag werd de groep die bij de gaarkeuken heeft geholpen, en de schaamte en angst van de mensen op de vlucht nog vers op netvlies hebben staan, tijdens een middagwandeling geconfronteerd met de volgende situatie.

Op het plein in Beregszász werd dinsdagmiddag een concert opgevoerd, in opdracht van de Oekraïense overheid. Dit werd gedaan door een stuk of 30 muzikale militairen en met maar een doel: de mensen laten zien dat de overwinning dichtbij is. Met blazers, drums, gitaren en verschillende zangers werd in uniform een gelikt optreden gegeven voor ruim 200 voorbijgangers. De muzikanten, zo zagen we later, vervoeren zich door het hele land met een grote bus waar het logo van de band en de overheid op te zien zijn. Met kwalitatief livemuziek en perfect op elkaar afgestemde dansjes veroverden de soldaten de harten van bezoekers.

Maar wie waren deze – uit volle borst mee zingende – bezoekers? De bevolking is de oorlog toch helemaal zat? Omdat de bezoekers er jong en fit uitzagen sprak ik er een aantal aan, in de hoop dat ze Engels konden. Na gesprekken te hebben gevoerd met meerdere bezoekers kan ik concluderen dat dit vooral rijke mensen uit het oosten zijn, gevlucht of op vakantie. Deze mannen en vrouwen hebben de oorlog van dichtbij meegemaakt en zijn strijdvaardig. Zij weten wel waar ze voor vechten. Het aantal mannen in het publiek bewijst dat je met geld niet hoeft te vechten.
Dat zeggen ze niet, maar dat weet iedereen. Oekraïne is en blijft een land waar alles kan met geld.

 

Tijdens het optreden werd een lied gezongen waar alles voor ons samenkwam.

Terwijl uit volle borst Highway to Hell werd gezongen, stonden op 5 minuten loopafstand bij de gaarkeuken mensen in de rij om een bakje macaroni te ontvangen en via onopvallende steegjes thuis hoopten te komen.

 

Tot slot:
In het gebied waar wij verblijven wonen Hongaren, plaatselijke Oekraïners, gevluchte Oekraïners en mensen met Russisch bloed. Iedereen heeft een eigen mening over de oorlog. Ook wij weten niet wat waar is en wie gelijk heeft. Maar het is voor ons allen heel boeiend om alle verhalen aan te horen en onze eigen midden weg op te zoeken.